Bệnh đậu mùa khỉ là gì?
Bệnh đậu mùa khỉ là một căn bệnh hiếm gặp do virus đậu mùa khỉ gây ra. Cùng ACCUNIQ tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến bệnh này và cách phòng tránh thông qua những chia sẻ trong nội dung dưới đây bạn nhé!
1. Bệnh đầu mùa khỉ là gì?
Đậu mùa khỉ (Monkeypox) là bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus đậu mùa khỉ, thuộc họ hàng của virus đậu mùa đã bị xóa sổ vào những năm 1980. Mặc dù là bệnh hiếm gặp ở người, đậu mùa khỉ hiện đang bùng phát tại gần 80 quốc gia với diễn biến phức tạp.
Được phát hiện lần đầu tiên ở khỉ, bệnh này thường phổ biến trong các khu vực rừng mưa nhiệt đới ở Trung và Tây Phi, và ít xuất hiện ở châu Âu. Trường hợp bệnh đầu tiên ở người được ghi nhận vào năm 1970 tại Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC). Từ đó, bệnh đã được báo cáo ở 11 quốc gia châu Phi như Nigeria, Liberia và Bờ Biển Ngà.
2. Thời gian ủ bệnh đầu mùa khỉ
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết sau khi virus đậu mùa khỉ xâm nhập vào cơ thể, thời gian ủ bệnh có thể kéo dài từ 6 đến 13 ngày, hoặc trong một số trường hợp lên đến 21 ngày. Khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện, chúng có thể bao gồm sốt, nhức đầu, đau cơ, đau lưng, ớn lạnh, kiệt sức, cùng với các tổn thương trên da như mụn mủ. Đáng lưu ý, ngay cả khi không có triệu chứng, người mắc bệnh vẫn có khả năng lây truyền virus đậu mùa khỉ cho người khác.
3. Các triệu chứng của bệnh đầu mùa khỉ
Bệnh đậu mùa khỉ trải qua hai giai đoạn với các triệu chứng đặc trưng. Giai đoạn đầu kéo dài từ 0 đến 5 ngày sau khi virus xâm nhập. Triệu chứng bao gồm sốt cao, đau đầu dữ dội, sưng hạch bạch huyết, đau lưng, đau cơ và cảm giác mệt mỏi. Sự sưng hạch bạch huyết là đặc điểm nổi bật giúp phân biệt đậu mùa khỉ với các bệnh khác như thủy đậu, sởi hay đậu mùa thông thường.
Giai đoạn thứ hai xuất hiện trong vòng 1-3 ngày sau khi bệnh nhân sốt. Phát ban thường bắt đầu trên mặt và tứ chi trước khi lan ra các vùng khác của cơ thể. Quá trình phát ban diễn ra từ rát da (tổn thương phẳng), sẩn ngứa (nốt mẩn nhô cao), mụn nước (tổn thương chứa dịch) đến mụn mủ (tổn thương chứa dịch vàng). Các vết thương cuối cùng sẽ đóng vảy và khỏi bệnh, để lại sẹo. Các triệu chứng có thể kéo dài hơn 4 tuần, nhưng thường sẽ hết sau khoảng 2 tuần.
Các chuyên gia y tế lưu ý rằng đậu mùa khỉ đặc trưng bởi sự sưng hạch bạch huyết và phát ban khó chịu bắt đầu sau 1-3 ngày sốt. Các tổn thương da sẽ trải qua các giai đoạn từ rát da đến mụn mủ trước khi đóng vảy và lành lại. Lưu ý rằng người bệnh có thể lây truyền virus ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.
4. Bệnh đầu mùa khỉ có lây không?
Virus đậu mùa khỉ lần đầu tiên được phát hiện ở khỉ vào năm 1958, và hiện nay, động vật gặm nhấm như chuột và sóc là nguồn lây chính của virus này. Tại châu Phi, virus đã được tìm thấy ở nhiều loài động vật khác. Con người có thể nhiễm virus đậu mùa khỉ qua ba con đường chính:
-
- Tổn thương da: Virus xâm nhập qua các vết cắn hoặc vết xước từ động vật nhiễm bệnh.
- Thực phẩm và sản phẩm động vật: Tiêu thụ thịt chưa nấu chín kỹ hoặc sử dụng sản phẩm từ động vật bị nhiễm bệnh.
- Tiếp xúc trực tiếp: Giao tiếp gần gũi với người bệnh hoặc chạm vào đồ dùng, quần áo bị nhiễm virus.
Xem thêm: Bổ sung vitamin D đúng cách như thế nào?
Virus đậu mùa khỉ lây truyền chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp và tiếp xúc gần gũi với người mắc bệnh. Mặc dù không thể phát tán xa, nguy cơ lây nhiễm vẫn cao nếu có tiếp xúc gần.
5. Cách phòng tránh bệnh đầu mùa khỉ
Để phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này, bên cạnh việc tiêm vắc xin, cả trẻ em và người lớn nên thực hiện những biện pháp đơn giản sau:
-
- Duy trì vệ sinh cá nhân tốt: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt sau khi tiếp xúc với động vật. Ăn chín, uống sôi để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
- Tránh tiếp xúc với động vật có nguy cơ: Không tiếp xúc với loài gặm nhấm, động vật linh trưởng, hoặc các động vật hoang dã, bao gồm cả những con vật đã chết ở khu vực có bệnh.
- Tránh tiếp xúc với vật dụng bị ô nhiễm: Đừng chạm vào giường hoặc các đồ vật có thể bị nhiễm bệnh.
- Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh nhiễm trùng.
- Đối với nhân viên y tế, việc đeo khẩu trang và găng tay khi tiếp xúc với người bệnh là rất quan trọng.
Virus đậu mùa khỉ, lần đầu tiên được phát hiện ở khỉ vào năm 1958, hiện nay chủ yếu lây truyền qua động vật gặm nhấm, nhưng cũng được tìm thấy ở nhiều loài khác như sóc và chuột ở châu Phi. Virus có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết cắn, vết xước, hoặc qua thực phẩm chưa nấu chín. Nó cũng lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc các vật dụng bị ô nhiễm. Nếu bạn có những triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để được các bác sĩ tư vấn và thăm khám. ACCUNIQ chúc bạn nhiều sức khỏe!