Những sự thật về Dopamine mà có thể bạn chưa biết
Hạnh phúc là mục tiêu mà mọi người luôn khao khát trong cuộc sống. Nó không chỉ đến từ những yếu tố bên ngoài mà còn từ bên trong cơ thể chúng ta. Có những hormone “hạnh phúc” đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng và cảm xúc, giúp chúng ta cảm thấy vui vẻ, yêu đời và thoải mái hơn. Hãy cùng ACCUNIQ tìm hiểu về hormone hạnh phúc – Dopamine thông qua những chia sẻ trong bài viết dưới đây bạn nhé!
1. Dopamine là gì?
Dopamine, một hóa chất hữu cơ được sản xuất từ tyrosine, đóng vai trò kép vừa là hormone vừa là chất dẫn truyền thần kinh. Nó có tầm quan trọng đặc biệt đối với hoạt động của não và cơ thể. Nhiều người gọi dopamine là “hormone hạnh phúc” bởi nó mang lại nhiều lợi ích cho tinh thần và thể chất. Khi dopamine được giải phóng với lượng lớn, cơ thể sẽ trải nghiệm cảm giác hưng phấn, thích thú và tràn đầy cảm hứng. Ngược lại, khi mức độ dopamine thấp, bạn sẽ thấy giảm động lực, kém nhiệt tình, khó tập trung và gặp khó khăn trong việc điều chỉnh các chuyển động của cơ thể.
2. Lợi ích của Dopamine
2.1. Ảnh hưởng đến cảm xúc, tư duy và hành động của cơ thể
Trong hệ thần kinh, các neuron dopamine đóng vai trò quan trọng với phần thân nằm ở não giữa và các bó sợi thần kinh kéo dài đến nhiều khu vực khác nhau của não. Những bó sợi này không chỉ đơn thuần là các đường dẫn, mà là những đường truyền tín hiệu dopamine, đảm nhận việc truyền tải thông tin quan trọng giữa các phần khác nhau của não bộ.
Đường truyền dopamine có nhiệm vụ chính là gửi tín hiệu đến vỏ não trước trán, một khu vực có ảnh hưởng mạnh mẽ đến khả năng tư duy và giải quyết vấn đề. Vỏ não trước trán là trung tâm của nhiều chức năng cao cấp như trí nhớ, trí thông minh, khả năng lập luận phức tạp và ngôn ngữ. Nhờ vào các đường truyền dopamine, những tín hiệu liên quan đến các chức năng này được truyền tải một cách hiệu quả, giúp con người có thể thực hiện các hoạt động trí tuệ một cách mượt mà.
Không chỉ dừng lại ở đó, đường truyền dopamine còn có mối liên hệ mật thiết với hạch hạnh nhân, một khu vực khác của não bộ chuyên về xử lý cảm xúc và kiểm soát trí nhớ. Hạch hạnh nhân đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý cảm xúc và phản ứng của con người đối với các tình huống khác nhau. Khi các đường truyền dopamine kết nối hiệu quả với hạch hạnh nhân, chúng giúp cải thiện sự quản lý cảm xúc và trí nhớ, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến cách chúng ta phản ứng và xử lý thông tin từ môi trường xung quanh.
2.2. Mang lại cảm giác hưng phấn
Neuron dopamine đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát động lực và cảm giác tưởng thưởng, khích lệ cho con người. Khi dopamine được giải phóng trong não, nó mang lại niềm vui và cảm giác hưng phấn tức thời, khiến chúng ta muốn có được nó nhiều hơn. Điều này giải thích tại sao chúng ta thường tìm đến các chất kích thích như rượu, bia và ma túy, bởi chúng chứa hàm lượng dopamine đáng kể, kích thích hệ thống tưởng thưởng trong não. Khi căng thẳng hoặc chán chường, nhiều người có xu hướng tìm đến các chất này để tìm kiếm sự thoải mái và giảm bớt căng thẳng.
Zem thêm: Gợi ý cách xây dựng thực đơn cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ
Ngoài ra, dopamine còn được nạp vào cơ thể thông qua cảm giác hoàn thành và hân hoan khi đạt được thành tựu nào đó. Quá trình này bắt đầu từ mong muốn và nỗ lực đạt được mục tiêu. Khi chúng ta đạt được mục tiêu, mức độ hài lòng tăng lên, đồng nghĩa với lượng dopamine trong cơ thể cũng tăng. Vì vậy, con người có xu hướng đặt ra và hoàn thành nhiều mục tiêu hơn để tìm kiếm cảm giác thỏa mãn và hạnh phúc. Sự gia tăng dopamine này tạo ra một vòng lặp tích cực, thúc đẩy chúng ta tiếp tục cố gắng và đạt được nhiều thành công hơn trong cuộc sống.
2.3. Một số lợi ích khác
Trong hệ thống mạch máu, dopamine đóng vai trò ức chế giải phóng norepinephrine, một hormone và chất dẫn truyền thần kinh khác, từ đó giúp giãn mạch máu khi ở nồng độ bình thường. Điều này có nghĩa là dopamine giúp các mạch máu giãn nở, giảm áp lực máu và cải thiện lưu thông máu.
Trong tuyến tụy, dopamine có vai trò kiềm chế và giảm sản xuất insulin, một hormone quan trọng trong việc điều chỉnh lượng đường trong máu. Ở thận, dopamine thúc đẩy quá trình bài tiết natri và lượng nước tiểu. Điều này có nghĩa là dopamine giúp thận loại bỏ lượng natri dư thừa và điều hòa lượng nước trong cơ thể, giúp duy trì cân bằng nội môi và huyết áp. Trong hệ thống tiêu hóa, dopamine làm giảm nhu động đường tiêu hóa, nghĩa là làm giảm sự co bóp của các cơ ruột. Trong hệ thống miễn dịch, dopamine giảm hoạt động của các tế bào lympho, một loại tế bào quan trọng trong hệ thống miễn dịch.
3. Một số chiệu trứng của việc thiếu hụt Dopamine
Thiếu dopamine trong cơ thể có thể dẫn đến nhiều triệu chứng gây khó chịu và ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống. Những dấu hiệu phổ biến bao gồm:
-
- Khó tập trung, trí nhớ kém và tư duy chậm chạp
- Suy giảm ham muốn và khó ngủ hoặc chất lượng giấc ngủ kém
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng, uể oải và mất động lực
- Tâm trạng thay đổi thất thường, cảm xúc không ổn định
- Run tay chân, cứng cơ bắp và khó giữ thăng bằng
- Táo bón, mất cảm giác thèm ăn, khó nuốt
- Gặp ảo giác và có thể rơi vào trạng thái trầm cảm nặng, thậm chí có suy nghĩ tự tử
Khi dopamine thiếu hụt, một số người tìm đến những hành vi không lành mạnh như sử dụng chất kích thích, cờ bạc, uống rượu để cố gắng cải thiện tâm trạng. Tuy nhiên, những thói quen này chỉ gây hại cho cơ thể và sức khỏe về lâu dài. Thông thường, quá trình tiết hormone dopamine được điều khiển bởi hệ thần kinh. Để tăng cường lượng dopamine một cách tự nhiên, người bệnh có thể thay đổi chế độ ăn uống và lối sống, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và tinh thần.
4. Bổ sung Dopamine như thế nào?
Để thúc đẩy cơ thể sản xuất dopamine, hormone hạnh phúc, việc lựa chọn thực phẩm và các hoạt động thể chất đóng vai trò quan trọng. Dưới đây là một số phương pháp giúp tăng cường dopamine tự nhiên:
Thông qua thực phẩm và thuốc:
-
- Thực phẩm giàu dopamine: Bổ sung các loại thực phẩm như socola, sữa chua, hạnh nhân, bơ, củ cải đường, nghệ và rau lá xanh vào chế độ ăn hàng ngày. Những thực phẩm này không chỉ ngon miệng mà còn giúp cơ thể tăng cường sản xuất dopamine.
- Curcumin và nghệ: Curcumin, một hoạt chất có trong nghệ, đã được chứng minh có khả năng thúc đẩy sản xuất dopamine tự nhiên.
- L-Theanine trong trà xanh: Trà xanh chứa L-Theanine, hoạt chất có thể tăng mức dopamine, cải thiện tâm trạng và cân bằng cảm xúc. Uống hai cốc trà xanh mỗi ngày sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn.
- Lợi khuẩn đường ruột: Probiotic, các lợi khuẩn đường ruột, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất dopamine. Hãy bổ sung thực phẩm giàu probiotic như sữa chua và các loại thực phẩm lên men vào chế độ ăn.
- Thực phẩm khác: Hạt bí đỏ, dưa hấu, đậu xanh, táo và chuối là những nguồn thực phẩm tự nhiên giàu dopamine mà bạn nên cân nhắc thêm vào thực đơn.
- Thảo dược Ginkgo biloba: Chiết xuất từ cây Ginkgo biloba có thể giúp ngăn ngừa lo lắng, thiếu tập trung, mệt mỏi và trầm cảm. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng loại thảo dược này.
- Vitamin và khoáng chất: Các vitamin và khoáng chất như sắt, niacin, folate và vitamin B6 giúp cơ thể sản xuất dopamine. Thiếu hụt các chất này có thể làm giảm khả năng sản xuất dopamine.
Thông qua hoạt động thể chất:
-
- Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất là cách hiệu quả nhất để kích thích sản xuất dopamine. Tập thể dục, yoga, làm vườn và chạy bộ là những hoạt động giúp duy trì nồng độ dopamine. Nghiên cứu cho thấy tập yoga một giờ mỗi ngày, sáu ngày mỗi tuần có thể tăng đáng kể nồng độ dopamine, giúp tâm trạng thoải mái hơn.
- Các hoạt động thư giãn: Thiền, vẽ tranh, âm nhạc, nhiếp ảnh và khiêu vũ cũng giúp tăng dopamine, đặc biệt hữu ích cho những người gặp vấn đề về tinh thần.
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời:
-
- Ánh nắng mặt trời có tác động tích cực đến mức dopamine. Những người bị Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) thường cảm thấy buồn bã vào mùa đông do thiếu ánh sáng mặt trời. Để cải thiện, hãy dành thời gian tắm nắng buổi sớm, điều này giúp cơ thể sản sinh nhiều dopamine hơn.
Ngủ đủ giấc:
-
- Giấc ngủ chất lượng cao là yếu tố then chốt để duy trì mức dopamine cân bằng. Thiếu ngủ có thể làm gián đoạn nhịp điệu sản xuất dopamine, gây sụt giảm đáng kể vào ngày hôm sau. Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia khuyên bạn nên ngủ từ 7-9 tiếng mỗi đêm để đảm bảo sức khỏe tối ưu và tâm trạng vui vẻ.
Mỗi người đều có sẵn “hormone hạnh phúc” trong cơ thể mình, vì vậy hãy tìm cách kích hoạt chúng để tận hưởng niềm vui riêng của bạn. Trở thành một người hạnh phúc không chỉ là điều tự nhiên mà còn là một quá trình bạn phải chủ động. Hãy bắt đầu bằng cách yêu thương và chăm sóc bản thân hơn, tự tạo niềm vui và thực hiện những điều bạn yêu thích hàng ngày. Đừng quên quan tâm đến sức khỏe của mình bằng cách kiểm tra định kỳ và lắng nghe cơ thể mỗi khi bạn cảm thấy không khỏe. Điều này không chỉ giúp bạn duy trì sức khỏe tốt mà còn tăng cường cảm giác hạnh phúc và an lạc trong cuộc sống. ACCUNIQ chúc bạn nhiều sức khỏe!